نام کتاب: موسی و یکتاپرستی (آخرین نوشته فروید)
نویسنده: زیگموند فروید
ترجمه: صالح نجفی
انتشارات: نشر نی
در کتاب «موسی و یکتاپرستی»، «زیگموند فروید» فرایند شکلگیری و تحول ادیان را مطابق با سیر شکلگیری و تحول رواننژندی در افراد بررسیکرده است. طبعا اگر کسی منطق فروید را نفهمد این جمله از فروید که «دین، رواننژندی جمعی است»، بهنظرش مغرضانه و توهینآمیز میآید.
جملات فروید را باید در متن ادبیات روانکاوانه فهمید، جداکردن آنها از متن منجر به سوتفاهم آنها میشود. اما اگر منطق فروید را بدانیم و این کتاب را در این چارچوب بخوانیم و آن را «بیانیهای علیه مذهب» تلقی نکنیم به نتایج مهمی میرسیم:
فروید در سیر تاریخی جوامع و سیر رشد و تکامل فردی یک الگوی واحد را میبیند. از نظر فروید در مراحل تطور اجتماعی جوامع همان مراحلی را میبینیم که در مراحل رشد روانی یک فرد. این «روانشناسی تطبیقی» از یکسو میتواند بسیار کمککننده باشد و از سوی دیگر بسیار خطرناک! جنبه کمککننده آن ایناست که دانشی که در هرکدام ازاین دو حوزه بهدست میآوریم، میتواند بخشی از نقاط تاریک حوزه دیگر را روشنکند.